• Предмет: Қазақ тiлi
  • Автор: 123451276
  • Вопрос задан 2 года назад

шылау ; одағай;еліктеу сөздерінің ережесі

Ответы

Ответ дал: Аноним
27

Ответ:

ЕЛІКТЕУ СӨЗДЕР

Әр түрлі дыбысқа , құбылысқа еліктеуден және олардың бейнесін елестетуден туындаға сөздер. Тұлғасына қарай еліктеу сөз екіге бөлінеді. Олар :

Негізгі еліктеу сөз - бөлшектенбейтін түбір еліктеу сөздер. Мысалы : морт , күрс , селк , тырс.

Туынды еліктеу сөздер - -аң , - ең , -ың , - ің , - ң жұрнағымен жасалған еліктеу сөздер. Мысалы - ыржың - ыржың , қисаң.

Құрамына қарай , екіге бөлінеді . Олар : дара және күрделі еліктеу сөздер.

Дара еліктеу бір ғана түбірден тұрады. Мысалы : тарс , күмп , жымың.

Күрделі еліктеу қос сөзден жасалады. Мысалы :тарс - тұрс , қисаң - қисаң.

ОДАҒАЙ

Одағай - дербес мағынасы жоқ , адамның көңіл-күйін білдіретін немесе жануарларға қаратылып айтылатын сөз.

Мағынасы қарай : көңіл - күй , жекіру , шақыру одағайлары болып бөлінеді.

Көңіл - күй одағай : адамның түрлі көңіл - күйін білдіретін сөздер. Мысалы : алақай ( қуану ) , әттең ( өкіну )

Жекіру одағайы - жекіру , тыйым салу , мәнін білдіретін сөз.

Мысалы : тәйт , жә , тек.

Шақыру одағай : мал , ит - құсты шақыруға не қууға байланысты айтылатын сөз.

Мысалы: шөре - шөре , құрау - құрау.

ШЫЛАУ

Шылау - сөз бен сөзді , сөйлем мен сөйлемді байланыстыратын және өзі тіркескен сөзге қосымша мағына беретін көмекші сөздің бір түрі.

Мағынасы мен сөйлемдегі қызметіне қарай 3-ке бөлінеді.

1) Септеулік шылау.

Сөз бен сөзді сабақтастыра байланыстырады. Ол атау , барыс , шығыс және көмектес септіктерінде тұрған сөзбен тіркеседі.

2) Жалғаулық шылау

Сөз бен сөзді және сөйлем мен сөйлемді салаластыра ( тең дәрежеде ) байланыстырады.

3) Демеулік шылау

Сөздерді байланыстырмайды , өзі тіркескен сөзге қосымша мағына үстейді. Мысалы , ма , ме демеулігі өзі тіркескен сөзге сұраулық мағына береді ( Бұл ақ па ? )

Похожие вопросы